Terug uit de Galapagos willen we een dag in Guayaquil blijven, met 1,5 miljoen inwoners de grootste stad van Ecuador. Het hotel dat we uitgekozen hebben lijkt dicht; het hek is hermetisch afgesloten. Het blijkt karakteristiek voor deze stad, alles is afgesloten, overal zijn hekken. Sommige winkels verkopen alleen door een hek heen. De criminaliteitscijfers zijn ook hier hoog. In de Planet lezen we: "Guayaguil, it can be manageable, safe and comfortable if you keep your wits about you."
We wandelen 's middags langs de Malecon, een lange boulevard langs de rivier de Guya, die onlangs is gerestaureerd. Er zijn restaurantjes, winkeltjes en parkjes. In de stad is een parkje waar gedomesticeerde versies van de land-iguana's, die we op de Galapagos gezien hebben, in grote getale rondlopen. Dat ze door kinderen aan de staart opgetild worden lijkt ze niet te deren.

Een van de meest bijzondere dingen die je kunt zien in Guayaquil is de collectie Jivaro-tzantzas ( gekrompen hoofden) in het Museo Municipal. Het zijn mensenhoofden door Indianen teruggebracht tot de grootte van een vuist, waarbij wel de oorspronkelijke gelaatstrekken bewaard bleven. Natuurlijk ging het destijds de indianen er om zo macht over hun vijand te verkrijgen door hen letterlijk "een koppie kleiner te maken". De techniek die daarvoor werd gebruikt, weet niemand meer. (Zie foto, genomen van een ansicht die als onderschrift heeft : "White man holding shrunken head.") Het kost ons wat moeite om de tzantzas te vinden, ze staan in een achteraf zaaltje zonder verlichting. Het zijn net poppenkoppen van een soort schuurpapier;moeilijk om te geloven dat dit mensenhoofden geweest zijn. Er is niemand in de buurt die ons er meer over kan vertellen.

De stad is leuk voor een dag, maar dan is het wel op. De tocht met de bus naar de Gemini in Bahia is prachtig. Ze ligt er goed bij. We hebben een dag rust en genoeg tijd voor de volgende bestemming. Vanaf Manta vliegen we naar Quito, de hoofdstad van Ecuador, ooit een belangrijke stad van de Inca's. We doen onze eerste verkenningen in het oude centrum en merken het effect van de hoogte van 2850 meter; allebei raken we wat 'amechtig' als we een straatje omhoog moeten. Quito bij avond is stil en dicht. Er is geen uitgaansleven en het is moeilijk een restaurant te vinden dat nog open is.

De volgende dag gaan we met de bus naar Baños, een plaatsje aan de voet van de Tungurahua, een nog steeds actieve vulkaan, die voor het laatst in 1999 weer uitgebarsten is. De bustocht ( 3.5 uur) stagneert 6 km voor Baños. Er staat een waanzinnige file. We begrijpen dat er iets met de vulkaan is, maar het fijne komen we pas later te weten. Doordat het een el Niño jaar is ( zie onder * ), regent het veel. Bij de zo nu en dan voorkomende erupties van de vulkaan wordt veel fijn zand naar buiten gestuwd, waardoor er heuvels van vulkanisch zand worden gevormd. Dit zand blokkeert de normale loop van de rivieren en gaat schuiven bij veel regen. De alternatieve rivieren die ontstaan, brengen veel vulkanisch zand naar beneden en slaan stukken uit de weg. Omdat de bus wel erg lang stilstaat, besluiten we te gaan lopen. Geen goed idee, het regent pijpenstelen. Ik heb nog geen regenponcho en de bagage is veel te zwaar. We liften en worden meegenomen door een Argentijnse man. Het blijkt een hoteleigenaar. Samen met zijn Franse vrouw heeft hij een hotel en een Frans restaurant in Baños opgezet. In die omstandigheden ga je natuurlijk geen ander hotel zoeken. Maar we hadden ook nog niet eerder een kamer met open haard. De padvinder in Frans herleeft als hij weer eens vuurtje kan stoken. Ook wel prettig want het is koud en het regent, regent en regent. We zitten vlak onder de evenaar en dan een trui en een poncho moeten kopen!

Baños blijkt toeristisch, vooral Ecuadoriaans toeristisch. Het is een bedevaartplaats voor Onze Lieve Vrouwe van het Heilige Water, een heldhaftige dame die bij rampen ( een instortende brug en een brand in Guayaquil) vele levens wist te redden. De kerk in het centrum, die tegen de bergen met nevelwouden heel mooi oogt, is aan haar opgedragen. Ook vanuit de stad kun je zien hoeveel stukken land er weggeslagen zijn door de overvloedige regen.

 

* EL Niño is een klimatologisch fenomeen typisch voor de Stille oceaan. Eenmaal in de drie tot acht jaar komt het voor. Het heet el Niño, omdat het begint rond Kerstmis, de tijd waarop 'het Kerstkind ter wereld gekomen is' . Het water aan de westkust van Zuid- Amerika warmt meer op dan anders. Er is daardoor meer vaporisatie, met als gevolg meer regen in het binnenland, vooral in landen als Ecuador en Peru. In de woestijngebieden van Peru gaat het dan zelfs regenen. Door de opwarming is er minder voedselrijk water en de vissen gaan naar elders. Niet verwonderlijk dat in een el Niño-jaar veel vissers in Peru failliet gaan. Het verschijnsel veroorzaakt behalve regen in Zuid-Amerika, droogte in Australië vanwege de hogere luchtdruk in de Indische oceaan rond Indonesië en Australië. De oorzaken van el Niño worden nog steeds onderzocht. Er zijn heel wat theoretische verklaringen, zoals: - cyclonen, ten noorden EN ten zuiden van de evenaar verzwakken de oostenwinden, waardoor de oceaanstroom naar het westen verzwakken, - een abnormaal warme plek in de oost Pacific veroorzaakt kleinere temperatuurverschillen tussen oost en west waardoor de passaatwinden vanuit het oosten minder sterk zijn en minder warm water wordt naar het westen drukken,
- de passaatwinden uit het oosten zijn sterker dan anders, bouwen warm water op in het westen; een plotsklapse verzwakking van de passaatwind laat het warme water met kracht terugspoelen naar het oosten,
- het koele gedeelte van de oceaan heeft een aantal jaren nodig voor dat het warm genoeg is om weer een el Niño te veroorzaken,
- de opwarming van de aarde heeft effect op het ontstaan van el Niño, - vulkanische activiteit is de trigger van el Niño en el Niña.
Van el Niña wordt gesproken als de oost Pacific ongewoon koud is ,maar dat is weer een ander verhaal waard.