Als je van de andere kant van de wereld naar je thuis vliegt zijn er interessante tussenstops te maken. De kapster in Opua had me op het idee van Tokio gebracht en dat heb ik ook uitgevoerd. Het reisbureautje in Whangarei had een uitgenast en goedkoop reisschema samengesteld, zo waar met Austria airlines voor het laatste stuk naar Amsterdam. Zij hebben ook het capsule hotel in Asakusa gevonden, een oude wijk met tempels in Tokio. Dat ik mezelf voor 4 dagen in een soort doodskist te slapen wilde leggen, zorgde wel voor de nodige hilariteit bij de mensen van het bureau.
In enkele woorden gezegd vond ik Tokio fascinerend en tegelijkertijd bevreemdend. Vooral wat je op straat ziet en meemaakt. Natuurlijk heb ik een aantal highlights afgelopen (Ginza upmarket shopping district, de Sensoji tempels van Asakusa, het Imperial palace en de plaza, ontbijten met sushi op de Fishmarket, het Edo-Tokyo museum en Sumowortelen in het stadion).
Het straatbeeld heb ik toch het meest imponerend gevonden. Een mierennest van miljoenen mensen, waarvan de meesten toch op weg zijn naar iets. Overdag schijnen er in Tokio 17 miljoen mensen te verblijven, ’s nachts zijn dat er 5 miljoen aan forenzen minder.
Er zijn veel verschillende cult-uitingen op straat te zien (ook de van oorsprong Europese vetkuif en de Broek op de knieën) en onverwachte combinaties zoals de muziek van John Coltrane in een Starbucks coffeeshop en klassieke muziek in een warenhuis. En dan de aangeklede hondjes … Hoever kun je gaan? Heel ver en verder dan je hondje een spijkerbroekie aandoen.
Japanners zijn sowieso gek op verkleedpartijen. Zo heb je de Cosplayers, kids die zich uitdossen als een manga stripfiguur of als een personage uit een computerspelletje. Ik heb een meisje in haar uppie over straat zien lopen, verkleed als kat en met een zeer overtuigende uitstraling. In sommige wijken van Tokio kreeg het idee in een doorlopende voorstelling van straattheater verzeild te zijn geraakt. En dan het niet mis te verstane gehalte aan seks op straat. De verklaring zou er in liggen dat Japan van oorsprong niet christelijk is en dan ook niet gebukt gaat onder de desbetreffende Westelijke geboden en verboden. Bekend is de Lolita cultuur; een fascinatie voor (te) jonge meisjes. Ik heb het ranzige verhaal gelezen dat er in Tokio verkoopautomaten zouden hebben gestaan met gebruikte slipjes van highschool studentes, compleet met handtekening en foto. De overheid was niet blij met dit product, maar zag geen mogelijkheid om het te verbieden. Totdat een ambtenaar op het lumineuze idee kwam dat het hier ging om tweedehands goederen, dus hadden de exploitanten een antiquairvergunning nodig, en die werd geweigerd. Op straat zie je met regelmaat de gothic Lolita’s, met veel zwart en lieskousen en, in mindere mate, sweet Lolita’s, suikerzoet verkleed als Alice in Wonderland met veel roze en petticoats.
De wijk Shibuya, bekend om de Shibuya crossing, waar per keer onwaarschijnlijk veel voetgangers in alle richtingen oversteken, is het meest trendy met soms zeer bizar uitgedoste teenagers. Zelfs bejaarde mensen heb ik zien rondlopen met blauw of paars haar. Al met al levert het een vrolijk straatbeeld op en is Nederland hierbij vergelijken een grauwe, saaie samenleving.
Akihàbara is de wijk van de elektronica met de cultfiguren die daar bijhoren, dat wil zeggen Japanse nerds en de maids, het soort meisjes dat door de nerds wordt vereerd. Vele vierkante kilometers met computers, gadgets, games en heel veel manga en anime (Japanse tekenfilms). Ik heb gamehalls gezien met wel 6 verdiepingen aan flipperkasten en speelmachines en druk!!
De avonden heb ik meestal doorgebracht in Asakusa. Soms bij een van de tempels of in een van de vele eettentjes in de buurt. Als ik om het hardst mijn bamisoep naar binnen slurpte, was er echt niemand die opkeek. Het uitgaansleven heb ik aan de buitenkant verkend en besloten dat ik zulke financiële nekslagen niet zie zitten. Financieel is Tokio goed te doen, maar dan moet je wel op sommige plekken wegblijven, denk ik.
Het verblijf in de capsule is zeer goed bevallen. Misschien had ik het geluk dat het niet druk was en de capsule onder mij onbezet bleef. Elke unit heeft een tv, een aantal lichtpunten, een wekker, een telefoon met de desk en een aparte locker. De afmetingen zijn me erg meegevallen (circa 1 x 1,5 x 2 meter), zeker gezien de Japanse ergonomische standaarden.
De gemiddelde japanner is 1 meter 70 en ik ben 1 meter 90. Geen wonder dat ik in de paar dagen dat ik in Tokio was, een paar keer flink mijn kop heb gestoten, nota bene in de metro, de publieke sector! In restaurants en koffieshops krijg je al snel het idee aan een mini tafeltje op een mini stoeltje te zitten en op het toilet zit je zo maar met je knieën tegen de muur. Met de huisslippertjes van het hotel aan mijn voeten klepperde ik ’s morgens op mijn blote hielen naar het gemeenschappelijke bad. In de badkamer ging ik een keer onderuit toen ik op het zeer lage krukje wilde plaatsnemen om met een van de handdouches aan het badderen te slaan. De andere badgasten bleven onverstoord doorwassen, wat ze wel heel zorgvuldig doen, zag ik discreet vanuit mijn ooghoeken.
De Japanners heb ik altijd als zeer vriendelijk en beleefd meegemaakt. “Tot dat je zaken met ze wil doen“: zei een Hong Kong chinees die ik in het hotel had ontmoet en met wie ik een avond met sushi en (ijskoude) sake heb doorgebracht. “Als niet Japanner ben je een vreemde en je blijft een vreemde.“ Het officiële woord voor niet-Japanners die in Japan wonen is ook ‘Alien’. Hij legde het verschil uit tussen ‘Honne’ en ‘Tatemae’. Honne staat voor de innerlijke gevoelens van een persoon. Deze laat de Japanner nooit zien. Daarvoor is er Tatemae, het gezicht naar de buitenwereld. Overvloedig innemen van sake kan hier verandering in brengen en een doorbraak van Honne bewerkstelligen.
Na 4 dagen sjouwen was ik ganz fertig van vermoeidheid, ondanks dat ik me veel met de metro had verplaatst. Om te lopen zijn de afstanden te groot. In het begin vond ik het enigszins verwarrend mijn weg in metroland te vinden, tot dat ik door kreeg dat er op elk station een beambte is die Engels spreekt. Er zijn stations met echt alleen maar Japanse lettertekens. Terug in Nederland wachtte mij een volgende cultuurschok: files, verkeersboetes, vet eten, te veel zitten en… werken.
Op de kop af een jaar heb ik voor vier verschillende bazen op freelancerbasis mijn beroep uit kunnen oefenen. Het waren lange werkdagen, overwegend toch met veel arbeidssatisfactie. De opbrengsten waren voldoende om de rekeningen van Tom van IYS (International Yachtservice in Whangarei), die de refit van de Gemini organiseerde en maandelijks uit Nieuw Zeeland zijn ‘invoices’ doormailde, te kunnen blijven voldoen.
Zondag 17 januari 2010 ben ik eerst naar Maleisië, Kuala Lumpur gevlogen als tussenstop van 3 dagen op weg naar Auckland. Ik had mijn intrek genomen in een hotel in Chinatown (Ancasa, zeer comfortabel) en ’s avonds kon ik direct naast de deur over de Chinese nachtmarkt banjeren. Altijd interessant zo’n grote Aziatische stad en genoeg te bekijken en er is meer dan de Petronas Towers. Een dag heb ik doorgebracht op zoek naar interessante elektronica. Achteraf bleek de iPhone die ik dacht voor ‘echt weinig’ te hebben gescoord, een ouder model dan de verpakking aangaf. Tja, daar had ik me beter moeten voorbereiden.
